TẮM THUỐC DAO ĐỎ
Từ xa xưa, người Việt đã biết sử dụng nhiều bài thuốc nam để điều trị và chăm sóc sức khoẻ. Các loại thảo mộc này được dùng để uống, xông hơi hoặc ngâm chân. Qua nhiều năm lưu truyền, người Dao đỏ của tỉnh Lào Cai vẫn lưu giữ được sự tinh tế của những bài thuốc gia truyền đó. Bài tắm lá thuốc cổ truyền của người Dao đỏ đã trở thành một sản phẩm du lịch giàu bản sắc văn hoá độc đáo, làm tăng thêm sức hấp dẫn cho thị trấn du lịch Sa Pa với du khách bốn phương, khiến ai cũng muốn quay lại lần sau.

Người Dao là dân tộc bảo tồn được nhiều nghi lễ truyền thống, đặc biệt là kỹ thuật in hoa văn trên vải và thuốc tắm lá. Bản làng của người Dao đỏ thường nằm cheo leo nơi lưng chừng núi cao. Cuộc sống lại gắn liền với rừng già nên người Dao rất giỏi nghề thuốc. Những bài thuốc được lưu giữ và truyền lại từ đời này qua đời khác cho những người phụ nữ trong nhà. Tắm nước lá suốt bốn mùa đã trở thành một thủ tục tất yếu cho đồng bào Dao
Cách pha chế nước tắm hơi cầu kỳ vì mỗi loại thảo dược đều có một đặc tính và cách pha chế khác nhau.Trung bình mỗi thùng nước tắm được pha chế bởi 9 loại thảo dược khác nhau.Có loại được phơi hoặc sao khô, có loại phải để tươi nguyên. Số lượng thuốc tắm tùy thuộc vào lượng nước và cho từng độ tuổi.Thuốc sau khi được pha chế, được đun liên tục trong vòng từ 30-45 phút, khi nước chuyến sang màu huyết dụ và có độ sánh như rượu vang là đạt yêu cầu. Chất lượng bồn tắm rất quan trọng, bồn tắm phải được làm từ gỗ pơmu,đây là loại gỗ có mùi thơm đặc trưng của tinh dầu, vân gỗ đẹp, rất bền. Phòng tắm nhỏ khép kín, khi đó hơi nước của lá tắm bốc lên hòa quyện với mùi thơm của gỗ tạo thành một mùi đặc trưng quyến rũ.
Do đặc thù địa hình, người dao tự sinh, tự làm bà đỡ nên việc sử dụng nước lá để tắm khử trùng là điều tất yếu. Phụ nữ sau khi sinh nếu được tắm bằng nước lá thường xuyên sẽ giúp lưu thông khí huyết, phục hồi sức khỏe rất nhanh. Bởi vậy chỉ trong thời gian ngắn người sản phụ Dao đã có thể lên nương làm rẫy, có khi còn địu cả đứa trẻ sơ sinh đi cùng.Nam giới khi bị cảm, căng thẳng, mệt mỏi có thể dùng nước tắm, sẽ loại bỏ mỏi mệt, tăng cường sinh lực, giải độc tố trong cơ thể.Với người già, nước lá điều trị phong thấp, đau nhức xương, chân tay tê mỏi, trị ra mồ hôi tay, chân có mùi.Trẻ con được tắm rửa nước lá định kỳ sẽ loại bỏ các bệnh mụn nhọt và các bệnh ngoài da làm cho da dẻ trẻ con mịn màng, hồng hào.Công dụng của nước tắm lá lan rộng khắp miền, khách du lịch đến sapa mà không tắm nước lá thì chưa gọi là tới thiên đường kỳ diệu này.
Năm 2006 anh Lê văn Minh một cán bộ đoàn văn hóa nghệ thuật huyện sa pa, trong một chuyến công tác do bị cảm nặng anh được cứu sống bằng thứ thảo mộc bình dị và kỳ diệu này.Anh cũng là người có công đưa thương hiệu thuốc lá của người Dao nhân rộng sau chuyến cảm lạnh đó.Anh Minh đã cùng anh trai thành lập cty TNHH nông dược bản H’Mong-Sapa,chuyên thu thập sản xuất, đóng gói sản phẩm phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của khách du lịch.Chính vì thế mà các sản phẩm nước lá tắm của người Dao đã có một tên gọi, một thương hiệu hàng hóa mới “Tắm thuốc Dao đỏ Sapa’ Spa”. Để bảo tồn và duy trì nguồn gen quý giá, anh Minh đang xin dự án mở rộng diện tích gần 100ha để nhân giống thảo mộc. Hiện tại dịch vụ tắm thuốc lá đã trở nên phổ biến ở sapa.
Sự thần kỳ của thứ lá thảo mộc cũng đã được Sở văn hóa thông tin mời các giáo sư, tiến sĩ của trường Đại học Dược về mục sở thị. Qua điều tra nghiên cứu, công dụng của nước lá đã được khẳng định.
Hiện tại thuốc là tắm của người Dao đang được nhiều người thành phố biết đến, trở thành một món quà đặc sản của du khách đi du lịch. Mong muốn đưa sản phẩm xuống đồng bằng và xuất khẩu nhưng hiện tại sản phẩm của cty anh Minh và bà con người Dao đang gặp khó khăn vì vẫn chưa có giấy phép công nhận về chất lượng cho sản phẩm nước lá tắm. Chính điều này mà đã có không ít cơ sở lợi dụng kinh doanh dịch vụ nước tắm không có nhãn mắc, xuất xứ nguồn gốc.Và hậu quả đã có nhiều người tiêu dùng khi tắm bị phản tác dụng.
Việc nghiên cứu, bảo tồn bài thuốc qúy này không chỉ mang lại nguồn thu nhập không nhỏ cho bà con; duy trì nguồn gen quý giá; đó còn là cách để quảng bá một dịch vụ mới tại các khu nghỉ dưỡng sapa. Nhưng quan trọng nhất là thương hiệu thuốc lá được duy trì, thì khi đó sức khỏe của người tiêu dùng mới được đảm bảo.